Pages

Hoeveel kruisspinnen kan je spotten in jouw tuin?

Binnen het SPIN-CITY onderzoeken biologen en burgers hoe en of spinnen zich kunnen aanpassen aan de stad. Want het leven in de stad kan een heuse uitdaging zijn, vooral voor spinnen! Zo is er minder geschikt habitat te vinden om webben te bouwen, zijn er minder en kleinere prooien en zijn steden warmer door het hitte eiland effect. Dit wordt veroorzaakt door materialen die de warmte absorberen, zoals beton, en de verminderde aanwezigheid van planten en wind in de stad. Bovendien is Vlaanderen, met 28,3 % bebouwde oppervlakte één van de meest bebouwde regio’s in Europa! Vanaf september 2019 kan je al met de SpinnenSpotter app spinnen fotograferen en webben meten en zo het effect van het leven in de stad op spingrootte, -kleur en webbouw onderzoeken. Op deze site kan je hierover nog veel meer info vinden!

Waarom Kruisspinnen?

Maar nu gaan we een stapje verder! Één van de meest interessante soorten om de effecten van urbanisatie op te onderzoeken is de kruisspin. Deze soort kan je terugvinden in meer natuurlijk gebied maar kan je evengoed ook middenin de stad ontdekken. Het lijkt er dus op dat ze zich succesvol kan aanpassen aan het leven in de stad en dus een winner te zijn in het urbanisatie-spel!

En waarom tellen?

Gaat het dan goed met de Kruisspin? Wel, we weten het eigenlijk niet helemaal zeker. Je hebt waarschijnlijk al gehoord van de “Insect Armageddon” waarbij grote dalingen gerapporteerd worden van aantallen insecten (al eens op gelet dat je nooit meer de platgedrukte insecten van je voorruit van je auto moet wegpoetsen?). Er bestaat slechts weinig lange termijn monitoring data voor spinnen. Met jouw kruisspintelling leren we dus niet alleen over stadseffecten maar komen we een heleboel te weten over hoeveel kruisspinnen er zijn, waar ze voorkomen en hoe klimaatseffecten zoals een hittegolf of een droge zomer invloed hebben. Dit heeft ook rechtstreeks gevolgen voor mensen, want kruisspinnen zijn essentieel in het onder controle houden van plaaginsecten! Minder kruisspinnen betekent dus meer vliegen en muggen!

Bovendien vragen we je ook om zowel overdag als ’s nachts te tellen want eerste resultaten wijzen uit dat kruisspinnen ook s’nachts actief kunnen zijn, misschien om zo te profiteren van prooien die aangetrokken worden tot artificieel licht of om te ontsnappen aan de hitte van overdag? Ga dus zeker ook ’s nachts kruisspinnen spotten met de zaklamp, een aanrader!

                                                                                              

Hoe kan je deelnemen?

Tel alle kruisspinnen in jouw tuin die in het midden van hun web zitten, je kan zowel overdag als ’s nachts (na zonsondergang) tellen. De kruisspintelling wordt uitgevoerd op het “Mijn Tuinlab” platform, daar vind je alle info voor deelname!

Hoe kan je de kruisspin vinden en herkennen?

Het makkelijkste vind je de kruisspin door eerst haar web te zoeken, kruisspinnen maken grote, opvallende wielwebben in lage vegetatie zoals struiken, onderste takken van bomen, maar evengoed aan een hek of onder een dakgoot. Het duidelijkste kenmerk van de kruisspin is, zoals de naam doet vermoeden, de witte kruistekening op de rug. Op de flyer kan je nog andere kenmerken terugvinden.

 

 

Kan je de kruisspin verwarren met andere soorten?

Wel, het witte kruis op het achterlijf is een heel duidelijk kenmerk dat enkel de kruisspin heeft! Als je dus een wit kruis ziet, dan ben je zeker dat je een kruisspin gespot hebt!

In het donker kan je de spin soms niet zo goed zien en dan zijn er twee soorten die wel wat op een kruisspin kunnen lijken (deze soorten komen enkel 's nachts voor in het web): de Venstersectorspin en de Platte wielwebspin. Hier vind je meer info over hoe deze er uitzien!

Venstersectorspin is kleiner en zilver gekleurd en bovendien lijkt het alsof er een stuk van het web ontbreekt!

Platte wielwebspin is ongeveer even groot als een kruisspin, maar is meer egaal donker gekleurd en heeft, zoals de naam het zegt, een afgeplatte vorm.

 

 

Resultaten 2021, lees meer op het Natuurbericht!!

 

 

 

Het SPIN-CITY project is heel geschikt om aan deel te nemen met een klas!

Dit burgerwetenschapsproject onderzoekt of spinnen zich kunnen aanpassen aan het leven in de stad door een kleinere lengte of een lichtere kleur te evolueren en door hun webben zo aan te passen dat ze kleinere prooien kunnen vangen.

Hiervoor nemen leerlingen foto's van spinnen met de SpinnenSpotter app en analyseren ze deze met de online tool waar ze de lengte en de kleur van de spin kunnen berekenen. De foto's worden genomen met het SpinnenSpotter kaartje dat dient als referentieobject. Deze kaartjes kan je voor de ganse klas bestellen en worden gratis via de post opgestuurd. Op deze manier kunnen de leerlingen een volwaardig wetenschappelijk project uitvoeren, van data-verzameling tot analyse!

colour measurement examples

length measurement examples ipat

 Vanaf september 2021 hebben we aan SPIN-CITY iets extra's toegevoegd: een kruisspintelling! Leerlingen (en leraren uiteraard ook!) kunnen het aantal kruisspinnen in hun tuin tellen en zo ontdekken of er evenveel kruisspinnen in een stadstuin voorkomen als in een tuin in meer natuurlijk gebied. Bovendien kan je zowel overdag als s' nachts, met de zaklamp, kruisspinnen gaan spotten, een echte aanrader! Meer info vind je hier.

 

Wie?

SPIN-CITY is in de eerste plaats geschikt voor die leeftijden waarbij leerlingen met een smartphone kunnen werken (middelbaar onderwijs), maar kan ook gebruikt worden als basis voor een les over spinnen in kleuter en lager onderwijs.

Welke spinnen?

Hoewel we geïnteresseerd zijn in alle soorten spinnen, is de Kruisspin  een ideale kandidaat om te onderzoeken:

  • grote spin die veel voorkomend is (zowel in de stad als erbuiten)
  • gemakkelijk te herkennen door het kruis op de rug
  • gemakkelijk terug te vinden in het midden van het web
  • heeft veel verschillende kleuren.

Wanneer?

Het onderzoeken van Kruisspinnen heeft als voordeel dat deze soort het meest abundant is tijdens de herfst (september - oktober). Ideaal dus om deel te nemen aan het begin van het schooljaar!

 

Meer info, vragen en bestellen van de SpinnenSpotter kaartjes: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.!

 

1. Educationeel Pakket "Aan de slag met Spin-City in de klas" door Julie Goossens en Laure Van De Kerkhove (HoGent).

Leerkrachtenbundel

Leerlingenbundel

extra aanbevelingen

 

2. Eductioneel Pakket "De Spin" door Arne Devriese (Howest).

 

 

Welkom bij de handleiding van de SpinnenSpotter Foto Tool! Met behulp van deze tool kan je je spinnenfoto’s analyseren door de kleur van je spin te berekenen en de lengte te meten!

Meer weten over de SpinnenSpotter Foto Tool?

Hier kan je de handleiding downloaden, de video bekijken of je kan hieronder verder lezen!

 

Op de startpagina vind je je foto terug in het midden van het scherm, samen met een linker- en rechter kolom.

Onderaan de pagina zie je de “TERUG” en “OVERSLAAN” knoppen die het mogelijk maken om tussen foto’s te navigeren.  

In de linkerkolom zie je:

  • De gegevens van jouw foto.
  • Twee meetknoppen voor spinkleur en spinlengte.
  • SELECTIE mogelijkheid waar je de optie kan selecteren om enkel je eigen spots te analyseren (als je dit niet aanvinkt, krijg je alle foto’s te zien). Je kan ook je eigen foto’s meerdere keren selecteren door “Herhaal eigen metingen” te selecteren.
  • Resultaten gedeelte. Hier komen de resultaten van je metingen tevoorschijn!!kruisspin startmenu

SPINLENGTE.

Door op de knop “SPINLENGTE METEN” te klikken, komt de rechterkolom tevoorschijn waar je kan aangeven dat de meting niet mogelijk is. Dit kan zijn doordat er een referentie-object ontbreekt, of omdat de afbeelding te onduidelijk/wazig /donker, de spin te klein of omdat er geen spin in de foto aanwezig is. Je kan ook een andere reden dan de vermelde aangeven.

Het is enkel mogelijk om de lengte van je spin te meten als er een object in de foto aanwezig is dat kan gebruikt worden als referentie. Dit kan het SpinnenSpotter kaartje zijn, een meetlat, muntstuk of iets anders. Belangrijk is dat je de afmetingen ervan kent!

Er zijn drie stappen om de lengte van je spin te meten.

  • Klik op de “Plaats punten op spin” knop en plaats 1 punt op het uiteinde van het abdomen van de spin en het andere punt op het uiteinde van de kop. Je kan inzoomen om je punten nauwkeurig te plaatsen en je kan de geplaatste punten verslepen en herplaatsen!
  • Klik op de “Plaats punten op object” knop en plaats twee punten op het referentieobject waarvan je de afstand kent. Dit kan bijvoorbeeld door 1 centimeter te selecteren op het SpinnenSpotter kaartje.
  • Vul de lengte van het referentieobject in mm aan in de box. Als je 1 centimeter gemarkeerd hebt op het SpinnenSpotter kaartje dan vul je hier “10” in.

 

lengte spin

 

De lengte van je spin wordt nu automatisch berekend en verschijnt in de resultaten box!

Hier kan je enkele voorbeelden vinden van hoe de punten op de spin en op het kaartje te plaatsen.

length measurement examples ipat

 

SPINKLEUR.

Door de “SPINKLEUR METEN” knop te selecteren verschijnt het kleur menu in de rechterkolom. Hier kan je, net zoals bij het SPINLENGTE menu aangeven dat de meting niet mogelijk is doordat de afbeelding te onduidelijk/wazig /donker, de spin te klein of omdat er geen spin in de foto aanwezig is. Als referentieobject kan je voor kleur de grijsschaal van het SpinnenSpotter kaartje gebruiken. Je kan in het dropdown menu aangeven dat het kaartje ontbreekt, maar zelfs bij afwezigheid van het kaartje hebben we ervoor gezorgd dat het mogelijk is om spinkleur te berekenen. Het is dan enkel niet mogelijk voor ons om later te corrigeren voor lichtintensiteit (zie verder).

 Er zijn drie stappen om de kleur van je spin te berekenen:

  • Klik op de “Plaats punten op spin” knop en selecteer het abdomen van de spin. Je kan punten verplaatsen door er op te klikken en te slepen en je kan punten verwijderen door “Verwijder kleurpunten” te selecteren en dan op de te verwijderen punten te klikken. Je kan inzoomen om punten nauwkeurig te plaatsen. Als je “Opnieuw instellen” selecteert wordt alles teruggezet naar de startsituatie.
  • Klik op de “ZWART” knop en selecteer één van de zwarte rechthoeken van de grijsschaal op de SpinnenSpotter kaart.
  • Klik op “WIT” en selecteer één van de witte rechthoeken op de grijsschaal van de SpinnenSpotter kaart. 

 

kleur spin

 

De kleur van het abdomen van de spin wordt nu automatisch berekend en verschijnt in het resultaten menu aan de linkerkant. Het veld met “K” toont de kleur van je spin (gemiddelde voor het ganse abdomen) en de RGB waarden worden weergegeven tussen haakjes.  Met deze waarden voor Rood/Groen/Blauw kan iedere kleur gedefinieerd worden door de gehalte aan Rood, Groen en Blauw aan te geven. Zo heeft Zwart een waarde van 0/0/0 en Wit één van 255/255/255. You can play around with RGB values on these websites: https://www.rapidtables.com/web/color/RGB_Color.html en https://www.w3schools.com/colors/colors_rgb.asp.

spider colour results

Je zal zien dat de kleur van een spin kan beïnvloed worden door de helderheid van een foto. Als je een foto neemt van een spin in zonnige omstandigheden en je neemt een tweede foto van dezelfde spin wanneer het bewolkt is, kan de kleur anders zijn door de verschillen in lichtintensiteit. Daarom vragen we om een zwarte en een witte rechthoek te selecteren op de SpinnenSpotter kaart zodat we achteraf kunnen corrigeren voor zo’n verschillen in lichtintensiteit.

Hieronder tonen we je enkele voorbeelden hoe de punten op het abdomen van de spin te plaatsen:

colour measurement examples

Ben je tevredenmet jouw metingen, dan kan je op de “Verzenden” knop klikken. Dit registreert de resultaten van jouw spinfoto in onze databank! Je kan je eigen data downloaden op de startpagina van de tool!

 

 

De burgers zelf zijn van allesbepalend belang binnen elk burgerwetenschappelijk project. Jullie observaties zijn cruciaal voor het Spin-City project en helpen echt te begrijpen hoe spinnen zich kunnen aanpassen aan het stadsleven! Bedankt daarvoor en blijf spotten!

Een team van biologen aan de Universiteit Gent is de drijvende kracht achter het Spider-City-project en de SpiderSpotter-app. Ze werken samen met experts van ARABEL (Belgian Arachnological Society) en Natuurpunt. Als je meer wilt weten over de mensen van Spider-City, neem dan een kijkje in onderstaande bio's! Voor de specifieke ontwikkeling van de app hebben we samengewerkt met SPOTTERON Citizen Science, wiens uitgebreide ervaring in citizen science ervoor zorgde dat de app gebruiksvriendelijk en soepel werkt!

Contacteer ons gerust op Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.!

 

The Team: 

13332767 10153890444098096 845612786384971146 n  

Bram Vanthournout

Bram Vanthournout is bioloog en onderzoeker aan de UGent bij de EON onderzoeksgroep (Evolution and Optics of Nanostructures). Hij bestudeert spinnen om evolutionaire vragen op te lossen. Zo onderzocht hij waarom sommige spinnensoorten meer vrouwtjes dan mannetjes hebben (spoiler: bacteriën die mannetjes doden maar vrouwtjes ongemoeid laten zijn de oorzaak). Momenteel onderzoekt hij of spinnen zich aan het stadsleven kunnen aanpassen door middel van kleur in het SPIN-CITY project.

     
pieter vantieghem  

Pieter Vantieghem

Pieter Vantieghem werkt als laborant bij de Terrestrial Ecology Unit van de Universiteit Gent. Hij helpt bij het onderzoek van de eenheid zowel in het laboratorium als in het veld. Hij is een biodiversiteitsexpert met uitgebreide ervaring in het werken met vogels en allerlei soorten geleedpotigen zoals vlinders en motten, zweefvliegen en andere bestuivende insecten en spinnen. Als vrijwillige validator van vlinderwaarnemingen op de grootste biodiversiteitswebsite van Vlaanderen, waarnemingen.be, heeft hij ook een goede ervaring in het vertalen van wetenschap naar een breed publiek.

   

 

Katrien De Wolf

Katrien De Wolf is doctoraatsstudent aan Universiteit Gent, binnen de TEREC en EON onderzoeksgroepen. Binnen het SPIN-CITY project bestudeert zij de trofische en thermische adaptaties van de kruisspin (Araneus diadematus). Katrien is sterk geïnteresseerd in de diversiteit van insecten, waaronder solitaire bijen, nachtvlinders, muggen, loopkevers en heeft recent spinnen toegevoegd aan deze lijst!

     

Garben Logghe

Garben Logghe is doctoraatsstudent aan Universiteit Gent bij onderzoeksgroep TEREC. Zijn FWO project, dat begeleid wordt door Dries Bonte en Dirk Maes (INBO), focust op connectiviteitsbehoud voor geleedpotigen onder klimaatsverandering. Dit betekent dat hij probeert te achterhalen of insecten en spinnen in staat zijn om de opwarming van de Aarde te ontsnappen door zich te verplaatsen naar koelere regio’s. Hierbij wordt er zowel gekeken naar de kenmerken van de soorten (grootte, mobiliteit, fecunditeit…) als de omgevingscontext waarin de dieren zich bewegen. Naast zijn onderzoek is hij ook in zijn vrije tijd zeer intensief bezig met spinnen, onder andere als vrijwillige validator op de website Waarnemingen.be.

dries bonte  

Dries Bonte

Dries Bonte is professor in ecologie en evolutie aan de Universiteit Gent. Hij leidt zijn onderzoeksgroep 'Spatial Ecology and Evolution' bij de Terrestrial Ecology Unit en is hoofdredacteur van Oikos - een tijdschrift voor synthese in ecologie.


Zijn onderzoek omvat:
- Dispersie- en bewegingsecologie
- Evolutie in ruimtelijk gestructureerde omgevingen en de impact ervan op ecologische processen
- Plant-geleedpotige interacties
- Zelforganisatie van kustduinen en weerbaarheid tegen klimaatverandering


Hij gebruikt geleedpotigen - en vooral spinachtigen - als een biologisch model, en combineert experimentele benaderingen met modellering om een goed begrip te krijgen van hoe habitatfragmentatie, klimaatverandering en verstedelijking de biodiversiteit op meerdere niveaus van biologische organisatie beïnvloeden.

     
Mattpic  

Matt Shawkey

Ik ben professor aan het Departement Biologie van de Universiteit van Gent en leid de onderzoeksgroep 'Evolution and Optics of Nanostructures'. In deze groep bestuderen we de eigenschappen, mechanismen, ontwikkeling en evolutie van kleuren bij dieren. Hiervoor gebruiken we een verscheidenheid aan veld- en lab-gebaseerde technieken. Van bijzonder belang zijn kleuren die geproduceerd worden door sterk geordende nanostructuren, en/of van melaninepigmenten. Een nieuwe focus in ons labo ligt op de thermische eigenschappen van kleur bij dieren.

     
arabel logo  

Koen Van Keer

Op 4-jarige leeftijd begint Koen Van Keer (°1969), samen met zijn 4-jaar oudere broer Johan, met het verzamelen en bestuderen van spinnen. In de jaren 1980 worden de broers actief binnen de Belgische Arachnologische Vereniging ARABEL, waarvan Koen in januari 2004 secretaris wordt.
Zijn interesse in de relatie tussen mens en spin leidt in 2001 tot het verschijnen van het boek In de herfst komen ze binnen. Zin en onzin over spinnen. Daarin worden allerlei verhalen over spinnen gebundeld. In 2008 verschijnt zijn introductiegids voor het brede publiek: Op spinnensafari.
Tussen 2004 en 2008 leidt hij het Antwerps Spinnenonderzoeksproject, waarbinnen 250 spinnensoorten werden aangetroffen in het Antwerpse verstedelijkte gebied binnen de Singel.
Een ander bijzonder interessepunt, vormen de exotische spinnen in België.
Samen met zijn broer onderneemt hij meerdere Zuideuropese spinnenexcursies en vindt er verschillende nieuwe soorten voor de wetenschap. Sommige van die soorten werden naar de broers Van Keer genoemd: Pseudicius vankeeri, Zodarion vankeerorum, Tegenaria vankeerorum en zelfs een heus spinnengenus: Vankeeria.

 natuurpunt logo groen    

Natuurpunt vzw
Natuurpunt is de grootste vereniging voor natuur en landschap in
Vlaanderen. Ze telt 110.000 leden en beheert 23.685 hectare
natuurgebied. Kerntaken zijn natuurbehoud en -beheer, landschapzorg,
beleidswerking, natuurbeleving, natuurstudie, vorming en educatie.
Contact: Natuurpunt, Coxiestraat 11, B-2800 Mechelen
www.natuurpunt.beDit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Natuurpunt Studie vzw
De kerntaak natuurstudie wordt binnen Natuurpunt behartigd door
Natuurpunt Studie vzw. Dit omvat o.a. het uitbouwen van thematische
en taxonomische werkgroepen, netwerkvorming met vrijwillige
medewerkers in heel Vlaanderen en dienstverlening door professionele
stafmedewerkers.
Contact: Natuurpunt Studie, Coxiestraat 11, B-2800 Mechelen
www.natuurpunt.beDit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

4147217F 6AA7 4748 89E3 E1DD0E13BC3B 002  

Mark Alderweireldt is ecoloog en taxonoom en werkt bij het directoraat Milieu van de provincie Oost-Vlaanderen en als gastonderzoeker bij de eenheid Terrestrische ecologie van de Universiteit Gent en het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika in Tervuren. Zijn onderzoeksthema's betreffen biodiversiteit, toegepaste ecologie, taxonomie, zoögeografie, bio-indicatorwaarde, ongediertebestrijdingspotentieel en natuurbehoud in verband met spinnen en andere belangrijke taxonomische groepen zoals loopkevers en myriapoden.
Hij specialiseerde zich ook in de taxonomie en distributie van Europese, Afrikaanse en Arabische spinnenfauna's, met name Lycosidae (wolvenspinnen).

   

Lynda Beladjal is een doctoraal taxonoom en ecoloog aan de Universiteit Gent binnen de onderzoeksgroep Terrestrische Ecologie. Haar onderzoeksinteresses liggen voornamelijk bij droogte- en temperatuurgevoelige habitats in droge gebieden (woestijnen). Naast haar werk op enkele Crustacea-groepen (Grote Branchiopoda), focust ze ook op enkele andere Arthropoda-groepen, voornamelijk Aranea. Ze is één van de specialisten in de taxonomie, systematiek en ecologie van Noord-Afrikaanse spinnen. Ze beschreef meer dan 30 nieuwe soorten, voornamelijk Dysderidae (Celspinnen) in de Maghreb-regio in het algemeen en in Algerije in het bijzonder.

Project by:

Footer Ghent University logo

Citizen Science toolkit by:

SPOTTERON ci2017 LOGO full finalBYCITIZENSCIENTISTSURL 1280px

Ghent University
Campus Ufo, Rectorate
Sint-Pietersnieuwstraat 25
B-9000 Ghent
Belgium

https://www.ugent.be/en

SPOTTERON Gmbh
Citizen Science platform
Faßziehergasse 5
A-1070 Vienna
Austria

www.spotteron.net

Dries Bonte is professor in ecology and evolution at Ghent University. He leads his ‘Spatial Ecology and Evolution’ research group at the Terrestrial Ecology Unit and is editor-in-chief of Oikos – a journal for synthesis in ecology.

His research includes:

  • Dispersal and movement ecology
  • Evolution in spatially structured environments and its impact on ecological processes
  • Plant-arthropod interactions
  • Self-organisation of coastal dunes and resilience against climate change

He uses arthropods -and especially arachnids- as a biological model,  and combines experimental approaches with modelling to gain a firm understanding on how habitat fragmentation, climate change and urbanisation affect biodiversity at multiple levels of biological organisation.

Pieter Vantieghem works at the Terrestrial Ecology Unit of Ghent University as a lab technician. He is helping with the research of the unit in the lab as well as in the field. He is a biodiversity expert with extensive experience in working with birds and all kinds of arthropods like butterflies & moths, flower flies & other pollinating insects and spiders. As a voluntary validator of butterfly sightings on Flanders’ biggest biodiversity citizen science website waarnemingen.be he also has a good experience in translating science to the less experienced.

Heb je ooit in de zomer rondgelopen in de stad? Dan weet je dat het erg warm kan worden door al het asfalt en het beton dat de warmte vasthoudt! Koel blijven in deze hitte is niet enkel een probleem voor mensen, maar ook voor dieren. Maar dit is slechts één van de uitdagingen waarmee ze worden geconfronteerd. De stad is een volledig nieuwe omgeving waar ze zich moeten kunnen aan aanpassen. Steden kunnen dus gezien worden als ‘levende laboratoria’ waar evolutie in realtime plaatsvindt! In het SPIN-CITY project willen we onderzoeken hoe spinnen zich kunnen aanpassen aan het stadsleven.

hitte eiland effect

In het centrum van Gent is het warmer dan op het platteland (Steven Caluwaerts, http://www.observatory.ugent.be/)

We focussen ons op twee belangrijke spinkenmerken: kleur en webben. 

Spinkleur: Net zoals een witte auto minder opwarmt in de zon in vergelijking met een zwarte auto, zo warmt ook een lichtere spin minder op dan een donkere spin. We verwachten dan ook dat stadsspinnen naar een lichtere kleur evolueren omdat dit hen beschermt tegen oververhitting in de al warme stad.

figuur 1      figuur 2jpg


Spinnenweb: Als het belangrijkste hulpmiddel voor het vangen van prooien zijn webben cruciaal voor het overleven van spinnen. Vanwege een lager aanbod van prooien in steden, verwachten we webben met een kleinere maaswijdte die efficiënter zijn in het vangen van prooien.

Hoe?  

Je kan op meerdere manieren deelnemen aan het SPIN-CITY project. Met de SpinnenSpotter-app kan je foto’s maken van spinnen en hun webben of kan je specifieke observaties doorgeven. Op de Spinnenspotter website kan je vervolgens je eigen foto’s en die van anderen analyseren waarbij je kleur en lengte van de spin of web berekent. Deze tool zijn we momenteel nog aan het ontwikkelen en die komt eraan begin 2020. Foto’s die je nu al neemt, zullen dan beschikbaar zijn voor analyse. Een interactieve kaart zorgt ervoor dat onze resultaten toegankelijk zijn voor iedereen die geïnteresseerd is!

Op die manier kan je je eigen wetenschappelijk project opzetten, van dataverzameling tot data analyse tot resultaten bekijken. Heb je zin om enkel foto’s te nemen of te analyseren, dat kan! Je bent dus niet verplicht om het volledige traject te doorlopen, je kan inpikken waar je wil. Dit kan interessant zijn voor klassen en andere organisaties die willen proeven van de wetenschappelijke methode. We zijn dan ook volop bezig om een begeleidend pakket samen te stellen over hoe Spin-City in de klas kan gebruikt worden.

Waarom spinnen bestuderen?

We krijgen niet alleen cruciale informatie over hoe dieren zich kunnen aanpassen aan klimaatverandering, het bestuderen van spinnen kan ook zeer nuttig zijn voor de mens! We kunnen spinkleur gebruiken als een natuurlijke thermometer en dus beter bepalen hoe snel onze omgeving opwarmt. En wie weet, door in detail te onderzoeken hoe een spin kleur gebruikt om koel te blijven, kunnen we misschien nieuwe manieren vinden om zelf koel te blijven in de stad!

We zijn geïnteresseerd in foto's van allerlei soorten spinnen! Eén van de belangrijkste is de Kruisspin (Araneus diadematus), een veel voorkomende soort die gemakkelijk te herkennen is aan het witte kruis op de rug. De spin bevindt zich in het midden van het wielweb waardoor die gemakkelijk te fotograferen is! De Kruisspin komt in veel verschillende kleuren voor, variërend van lichtbruin tot oranjerood tot donkerbruin en zwart. Momenteel weten wetenschappers niet waarom, zou het iets met de warme stad te maken kunnen hebben?
Om de lengte en kleur van een spin nauwkeurig te berekenen op basis van een foto, moet een referentie worden toegevoegd met gekende lengte en één die verschillen in licht intensiteit in rekening brengt (een foto van een spin in de zon zal lichter zijn dan een foto van dezelfde spin met bewolking). Daarom hebben we de SpinnenSpotterKaart ontworpen met een lengtemaat en een grijsschaal. In het ideale geval wordt deze strip in de afbeelding opgenomen. De SpinnenSpotterKaart kan op deze pagina gedownload en thuis afgeprint worden. Zet de instellingen van de printer op de hoogst mogelijke kwaliteit, dit zal het afprinten van de grijsschaal verbeteren. Je kan de kaart ook bestellen op Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken., stuur je adres en het aantal kaartjes door en we zenden ze op!

Geen probleem als je geen strip hebt, je kunt een alledaags object met een bekende lengte toevoegen (munt, meetlat) of foto's maken zonder iets toe te voegen. Deze zijn nog steeds heel waardevol omdat ze nog altijd veel informatie geven over grootte en kleur!

Download the Spider Spotter StripDownload PDF

Tips voor het nemen van spinfoto’s:
- Richt de camera loodrecht op de spin, bij voorkeur met zicht op de rugkant (dorsaal).
- Houd de strip zo dicht mogelijk boven het web en naast de spin. Dit vermindert de meetfout. Zorg ervoor dat de volledige grijsschaal zichtbaar is. Probeer de spin niet te storen, anders zal deze wegvluchten!
- Focus op zowel strip als spin.

hoe meten

 

Voorbeeld van spinnenfoto’s met grijswaardeschaal en lengtereferentie of een alledaags voorwerp (munt). Alle foto’s tonen de rugkant (dorsaal) van de spin.

Vergelijkbare foto’s kunnen gemaakt worden van webben waarbij het je het web volledig in beeld brengt. Spinnenwebben kunnen echter moeilijk te fotograferen zijn omdat ze bestaan uit zeer fijn materiaal waarop je moeilijk kan focussen (het web met water besproeien met een plantenspuit kan helpen!). Daarom kan je de webmetingen ook rechtstreeks in de app invoeren!


Hoe een web meten:


Wielweb:
- Meet de lengte van het vangweb van net buiten het midden naar boven (pijl in het grijze gedeelte in figuur). Tel het centrum van het web niet mee (dient niet om prooien te vangen).
- Tel het aantal kruisende draden.
Op basis van deze twee metingen kan de gemiddelde maaswijdte berekend worden!


Andere webben:
- Meet de maximale breedte van het web.

 


Hoe een Wielweb onderzoeken? 1. Meet de lengte van het vangweb van net buiten het midden tot de bovenkant. 2. Tel het aantal kruisende draden. (Web figuur naar een gewijzigde versie van Dahirel et al. 2018, “Urbanization-driven changes in web building and body size in an orb web spider”, Journal of Animal Ecology, 88:1, 79 – 91.)

We krijgen de meest waardevolle informatie als we lengte, kleur en web van dezelfde spin hebben. Met behulp van de SPOT UPDATES kan je eerst een spinfoto maken en dan het + -pictogram gebruiken om webmetingen toe te voegen!